Кандык айдыҥ 15 кӱнинде Алтай Республиканыҥ Башкарузы, Алтай Республиканыҥ ÿредÿ ле билим министерствозы, Алтай Республиканыҥ ÿредÿ ишчилериниҥ билгирин бийиктедер ле такып профессионал ÿредÿ берер институды 2021 jылдыҥ тулаан айыныҥ 31-чи кÿнинде öткöн «Алтай Республиканыҥ «Алтай Республиканыҥ ÿредÿлик системазында оогош балдарды алтай тилге ÿредери» деп семинар-jуун öткÿрди.
Јуунда Алтай Республиканыҥ ÿредÿлик системазында оогош балдарды алтай тилге ÿредериниҥ, ол тоодо оогош болчомдорло иштеер кадрлар белетеериниҥ, олордыҥ таскаду-ÿредÿзин методикала jеткилдеерин öскÿрериниҥ, ÿредÿзин тöзööриниҥ, билелерле иштеериниҥ ле оноҥ до öскö сурактар кöрÿлген.
Семинар-jуунныҥ ижинде 113 кижи турушкан, олордыҥ 83 кижизи бойы келип, 30 кижи дистанционный эп-аргала турушкан. Олордыҥ тоозында талалык jаҥныҥ jасакбереечи ле бÿдÿреечи органдарыныҥ jамылу улузы, муниципал тöзöлмöлöрдиҥ башкараачылары, аймактардыҥ ÿредÿ башкартузыныҥ башкараачы ишчилери, методисттер, школго баргалак балдардыҥ турачактарыныҥ башкараачылары ла таскадаачылары, Алтай Республиканыҥ ÿредÿ тöзöлмöлöриниҥ алтай тилдиҥ ÿредÿчилери, ада-энелер ле эл-jондык биригӱлериниҥ ишчилери турушты.
Семинар-jуунда 10 пленарный ла 12 секционный докладтар кычырылган.
Алтай Республикада тилдердиҥ айалгазы керегинде Белеков Иван Итулович сӧс айткан. Ӱредӱлик системада оогош балдарды алтай тилге ӱредериниҥ учуры, айалгазы ла ӧзӱми керегинде Чандыева Екатерина Дмитриевна куучындады. Кан-Оозы аймак ичинде алтай тилдиҥ ичкери ӧзӱми керегинде аймактыҥ јааныныҥ Кокушев Рустам Владимировичтиҥ куучынын јилбилӱ болды. Баланыҥ текши ӧзӱмине тӧрӧл тилиниҥ камааны керегинде јилбилӱ куучынды Олчонова Римма Болчоевна, Курайдыҥ «Айучак» садыныҥ башкараачызы айтты.
Онойдо ок, аймактарда школго баргалак балдардыҥ тöзöмöлдöринде оогош балдарды алтай тилге ÿредер ишти тöзööри, алтай тилге ÿредерин балдардыҥ тöзöмöлдöринде öткÿрери, тузаланар методикалык ууламjылар ла ресурстар, оогош болчомдорго бичиктер белетеп чыгарары, балдарга алтай тилле спектакльдар тургузары, баланы таскадарында билениҥ учуры, баланы таскадарында айландыра этнокультуралык айалга тöзöори керегинде куучын айттылар.
Семинар-jуунныҥ турултазында туружаачылары мындый шÿÿлтелер jаратты:
– Алтай Республиканыҥ ÿредÿлик системазында оогош балдарды алтай тилге ÿредерине jарамыкту айалгалар jеткилдеер ишти улалтар;
– Алтай Республикада школго баргалак балдардыҥ ÿредÿ тöзöмöлдöринде этнокультуралык ÿредÿ айалгалар тöзööрин бастыра jанынаҥ комплекс эдип апарарын jеткилдеер;
– ада-энелер (jасак аайынча олорды кичеерге алган улус) школго баргалак балдардыҥ ÿредÿ тöзöмöлдöринде алтай тилге ÿредип турганы кандый айалгада деп сананып турганын билер амадула кажы ла jыл мониторинг öткÿрер;
– регионал ÿредÿлик системада оогош балдарды алтай тилге ÿредери аайынча билим-методикалык ла прикладной шиҥдеер иштер öткÿрерин jöмööр;
– балдарга информационно-ÿредÿлик цифровой ресурстар (ÿредÿ литература, балдардыҥ бичиктери, журналдары, теле-радио-берилтелер, аудио-пособиелер, мультимедия пособиелер) белетеп, кепке базарын улалтар
– школго баргалак балдарды алтай тилге ÿредер ишчилердиҥ ÿредÿзи ÿзÿги jок болорын jеткилдеер айалга тöзööр, школго баргалак балдарды алтай тилге ÿредер педагогтордыҥ ла башкараачылардыҥ квалификациязын бийиктедер регионал системаны öскÿрер;
республикада школго баргалак балдардыҥ ÿредÿ тöзöмöлдöринде национальный алтай группалардыҥ тоозын кöптöдöр ишти улалтар ла о.ӧ.
